HISTORIA KLINIKI OTOLARYNGOLOGII - Szpital Uniwersytecki im. A. Jurasza

Najdłuższą historię akademicką w Bydgoszczy ma otolaryngologia. Klinika Otolaryngologii w Szpitalu im. dr. A. Jurasza istnieje już ponad 60 lat, a polskie szpitalne lecznictwo otolaryngologiczne w Bydgoszczy od ponad 100 lat. W 1922 roku w szpitalu miejskim przy ulicy Gdańskiej powstał Oddział Laryngologiczny, którego pierwszym ordynatorem był dr Edward Soboczyński. Oddział ten po wybudowaniu nowego szpitala na Bielawkach w 1937 roku (obecny szpital im. dr. A Jurasza) został tam przeniesiony.

W 1945 roku na bazie Oddziału Laryngologii powstał Zakład Laryngologii jako jednostka Warszawskiego Studium Doskonalenia Lekarzy, a jego kierownikiem został Prof. dr hab. Aleksander Radzimiński, późniejszy Kierownik Kliniki Laryngologii AM w Łodzi i jej późniejszy rektor, autor pierwszego podręcznika otolaryngologii operacyjnej.

W latach 1952 – 1957 zastępuje go na stanowisku Kierownika prof. dr hab. Jan Szymański, późniejszy Kierownik Kliniki Otolaryngologii w Warszawie. Prof. Jan Szymański jest również autorem podręcznika otorynolaryngologii.

Dr Edward Soboczyński przed nowym szpitalem z arch. Kazimierzem Skicińskim.

doc. dr Aleksander Radzimiński fot. www.otolaryngologia-pk.pl

Dr Jan Szymański, fot. „Primum” 2018 nr 3, s. 13

W 1957 r. prof. dr hab. Jan Małecki  objął Oddział Laryngologiczny Szpitala Ogólnego nr 1 oraz Zakład Laryngologii Instytutu Doskonalenia i Specjalizacji Kadr Lekarskich w Bydgoszczy. W kolejnych latach 1962-1971 powołana została II Klinika Laryngologii Studium Doskonalenia w Warszawie. Obowiązki Kierownika pełnił prof. dr hab. Jan Małecki – uczeń Alfreda Laskiewicza przedwojennego Kierownika Poznańskiej Kliniki Otolaryngologii. W okresie tym prof. Jan Małecki wraz ze swoimi współpracownikiem doc. dr Zygmuntem Ukleją rozwinął najlepszy w Polsce ośrodek badań laryngologicznych. Powstała teoria mechanizmu oczopląsu położeniowego, wykryto struktury wydzielnicze w obrębie grzebieni bańkowych. Prof. Jan Małecki prowadził badania nad odczynami błony śluzowej zatok przynosowych, wprowadził pierwszy w Polsce operacje zatok metodą Pietrantoniego i Pietrantoniego de Limy. W Klinice przeszkolono na kursach ogólnopolskich 600 lekarzy. Pod jego kierunkiem dynamicznie rozwinęła się działalność naukowo-szkoleniowa placówki. W latach 1953-1972 przeszkolono w Bydgoszczy 668 lekarzy w zakresie otolaryngologii. W ciągu 10 lat zespół Kliniki Laryngologicznej ogłosił 67 prac naukowych klinicznych i doświadczalnych, w tym 12 w językach obcych. W okresie tym 4 osoby uzyskały stopnie doktora, a jeden lekarz stopień doktora habilitowanego medycyny. Klinika bydgoska stała się liczącym się ośrodkiem specjalistycznym w kraju. Do Bydgoszczy przeniesiono też redakcję czasopisma „Otolaryngologia Polska”.

https://pl.wikipedia.org/wiki/Jan_Ma%C5%82ecki_(lekarz)

W 1971 roku Kierownikiem Kliniki został doc. dr hab. Zygmunt Ukleja, a Klinika w 1973 roku stała się jednostką Gdańskiej Filii Akademii Medycznej, a potem Kliniką Otolaryngologii II Wydziału Lekarskiego AMG. Doc. dr Z. Ukleja – doskonały diagnosta i operator pierwszy w Polsce wprowadził rynochirurgiczne leczenie ślepoty pourazowej nerwu wzrokowego; wraz z prof. J. Małeckim, dr W. Malukiewiczem – neurochirurgiem opracowali metody rynochirurgicznego leczenia płynotoku pourazowego. Doc. dr Z. Ukleja prowadził jako pierwszy w Polsce badania błony śluzowej ucha środkowego u chorych z tympanosklerozą, był też wybitnym badaczem w zakresie labiryntologii eksperymentalnej. Prace histologiczne nad błoną śluzową ucha środkowego i perlakiem prowadził razem z dr K. Lipowską-Pawlak. W owym czasie pracująca z prof. J. Małeckim dr J. Kubiczkowa – późniejszy profesor otolaryngologii – przeniosła się do Warszawy i objęła kierownictwo Kliniki Laryngologii Wojskowego Instytutu Medycyny Lotniczej.

Po nagłej śmierci doc. dr Z. Uklei Kierownikiem Kliniki został docent, późniejszy prof. dr hab. Stanisław Betlejewski przybyły z Gdańska. W okresie jego kierowania Kliniką wprowadzono operacje wad wrodzonych ucha zewnętrznego, operacje korekcyjne nosa zewnętrznego, septoplastyki, chirurgię laserową krtani, powstała sekcja rynologii PTORL. Doc dr hab. Henryk Kaźmierczak wraz z dr K. Pawlak-Osińską. We współpracy z dr P. Osińskim – neurochirurgiem kontynuowali badania nad patofizjologią błędnika i narządu słuchu. Opracowali patomechanizm i metody diagnostyki zawrotu szyjnego, diagnostykę zaburzeń ukrwienia przedsionkowych ośrodków pniowych, kaloryczną metodę oceny czynności pnia mózgu, metody wykrywania subklinicznych uszkodzeń narządu przedsionkowego. Prowadzili badania nad habituacją bodźcem kalorycznym, zjawiskiem wyrównania przedsionkowego, stanem błędnika u chorych z cukrzycą, rolą neuroprzekaźników w mechanizmie habituacji eksperymentalnych. Zorganizowali siedem międzynarodowych konferencji neurootologicznych.

W latach 1981-2004 kierownikiem Kliniki Otolaryngologii był prof. dr hab. Stanisław Betlejewski. W tym czasie, dokładnie w 1984 roku, powołana została Akademia Medyczna w Bydgoszczy im. Ludwika Rydygiera, która w 2004 roku połączyła się z Uniwersytetem Mikołaja Kopernika w Toruniu tworząc Collegium Medicum im. Ludwika Rydygiera. W roku 2014 decyzją Senatu Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w obrębie Kliniki powstał Pododdział Audiologii i Foniatrii.

prof. dr hab. Jan Małecki

doc. dr hab. Zygmunt Ukleja

prof. dr hab. Stanisław Betlejewski

W 2004 roku kierownictwo Katedry i Kliniki Otolaryngologii objął prof. dr hab. Henryk Kaźmierczak – siódmy profesor kierujący bydgoskim ośrodkiem laryngologii klinicznej. Zespół Kliniki w szeroki zakresie zajął się leczeniem chorób zatok przynosowych metodami endoskopowymi, nowotworami kości skroniowej, funkcjonalnymi operacjami raka krtani, leczeniem nowotworów gardła środkowego, języka, dna jamy ustnej wraz z rekonstrukcją tkanek przy udziale chirurgów plastycznych z Kliniki Chirurgii Plastycznej, operacjami zmian nowotworowych i nienowotworowych z użyciem noża obrotowego. Wykonywane są operacje ucha środkowego poprawiające słuch, wykonuje się leczenie guzów wewnątrzskroniowych, guzów przestrzeni przygardłowej, guzów naczyniowych szyi, ucha środkowego, jam nosa i zatok przynosowych, leczenie nowotworów pogranicza twarzo- i mózgoczaszki drogą resekcji twarzowo-czaszkowych. W utworzonym Zakładzie Patofizjologii Narządu Słuchu i Układu Równowagi wprowadzono nowoczesne metody diagnostyki i leczenia chorób ucha wewnętrznego, zawrotów głowy i zaburzeń równowagi oraz szumów usznych. Dysponując najnowocześniejszymi metodami diagnostyki aparaturowej takimi jak VEMP, CCG, stabilometria, ENG, VNG, ABR, badanie wywołanych potencjałów wzrokowych Zakład jest placówką, do której kierowani są na badania i leczenie chorzy z całej Polski, jak również na konsultacje z innych ośrodków laryngologicznych. Opracowano nowoczesne metody rehabilitacji schorzeń narządu przedsionkowego, prowadzi się diagnostykę i leczenie szumów usznych.

prof. dr hab. n. med.Henryk Kaźmierczak

Od października 2022 nowym kierownikiem Katedry Otolaryngologii i Onkologii Laryngologicznej został dr hab. n. med. Maciej Wróbel, prof. UMK.

dr hab. n. med. Maciej Wróbel, prof. UMK