Jak co roku Klinika Nefrologii, Nadciśnienia Tętniczego i Chorób Wewnętrznych Szpitala Uniwersyteckiego nr 1 im. dr. A. Jurasza w Bydgoszczy wspiera obchody Światowego Dnia Nerki (World Kidney Day) będącego wspólną inicjatywą Międzynarodowego Towarzystwa Nefrologicznego (ISN) oraz Międzynarodowej Federacji Fundacji Nerek (IFKF). Światowy Dzień Nerki przypadający w tym roku 8 marca czyli w Międzynarodowym Dniu Kobiet daje nam okazję do refleksji na temat znaczenia zdrowia kobiet a w szczególności zdrowia kobiecych nerek. Przewlekła choroba nerek (PChN, chronic kidney disease, CKD) dotyczy około 195 milionów kobiet na całym świecie i stanowi obecnie 8. przyczynę śmiertelności wśród kobiet powodując każdego roku zgon blisko 600.000 kobiet. Według niektórych badań zapadalność na PChN jest wyższa u kobiet niż u mężczyzn (14% vs 12%). Pomimo tego liczba kobiet leczonych nerkozastępczo dializami jest niższa niż liczba leczonych mężczyzn. U kobiet obserwuje się zdecydowanie wolniejszą progresję PChN do schyłkowej niewydolności nerek niż u mężczyzn. Niestety czynniki psychosocjoekonomiczne takie jak niska świadomość choroby prowadzą do późniejszego rozpoczynania a nawet zaniechania leczenia dializami wśród kobiet. W wielu krajach istotnym problemem jest również nierówny dostęp do opieki zdrowotnej dla obu płci. Kobiety są częściej dawczyniami nerki niż mężczyźni. Jednocześnie kobiety ze schyłkową niewydolnością nerek mają niższą szansę na bycie biorcą tego narządu niż mężczyźni. Niektóre choroby nerek takie jak nefropatia toczniowa jak również ostre i przewlekłe odmiedniczkowe zapalenie nerek typowo występują z większą częstością u kobiet. Ponadto ryzyko odmiedniczkowego zapalenia nerek podobnie jak ryzyko zakażenia dróg moczowych wzrasta jeszcze w okresie ciąży. Przewlekła choroba nerek jest uznanym czynnikiem ryzyka obniżonej płodności oraz niepowodzeń ciążowych. Ciąża u kobiety ze schyłkową niewydolnością nerek w okresie leczenia hemodializami jest możliwa chociaż nie jest to zjawisko częste. Konieczna jest wówczas intensyfikacja stosowanej dializoterapii poprzez wykonywanie zabiegów hemodializ codziennie lub przez większość dni w tygodniu celem poprawy rokowania dla matki i dziecka. U pacjentek po przeszczepieniu nerki dochodzi najczęściej do przywrócenia płodności a szansa na urodzenie dziecka zdecydowanie wzrasta. Stan przedrzucawkowy (pre-eclampsia) objawiający się nadciśnieniem tętniczym oraz białkomoczem w trakcie ciąży, jest jedną z trzech głównych przyczyn śmiertelności kobiet w okresie okołoporodowym. Do podstawowych przyczyn ostrego uszkodzenia nerek (acute kidney injury, AKI) u młodych kobiet zalicza się poronienie septyczne, krwotok poporodowy oraz wspomniany wcześniej stan przedrzucawkowy. Znaczenie powyższych powikłań ciąży, które mogą w konsekwencji doprowadzić do rozwoju PChN, jest szczególnie wysokie w krajach rozwijających się. Dlatego też istnieje oczywista potrzeba wyrównania dostępu kobiet do opieki zdrowotnej jak również edukacji kobiet w celu poprawy ich stanu zdrowia i rokowania. W tym aspekcie ciąża może stać się okazją do wczesnego rozpoznania PChN jak również zaplanowania przyszłych interwencji terapeutycznych. Obchodzony w tym roku po raz trzynasty Światowy Dzień Nerki promuje swobodny i sprawiedliwy dostęp do edukacji zdrowotnej, opieki zdrowotnej oraz prewencji chorób nerek dla wszystkich kobiet i dziewcząt na całym świecie.