Szpital Uniwersytecki nr 1 im. dr. A. Jurasza posiada niezwykle długą i barwną historię. Pielęgnowaniem pamięci o dawnych wydarzeniach i ludziach z nimi związanych zajmuje się wieloletni były dyrektor naszego szpitala – Pan Mieczysław Boguszyński. Jest absolwentem Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznej w Gdańsku. Od lat 70-tych kierował placowkami służby zdrowia – był zastępcą dyrektora ds. lecznictwa w Wojewódzkim Szpitalu Zespolonym, kierował Szpitalem im. dr. Biziela (uczestnicząc jednocześnie wrozbudowie i organizacji przyszłego szpitala klinicznego). W 1985 roku został pierwszym dyrektorem wtedy Panstwowego Szpitala Klinicznego im. dr. Jurasza. Funkcję tę sprawował do przejścia na emeryturę w 1999 r. Mieczysław Boguszyński od wielu lat zbiera materiały i publikacje z zakresu historii lecznictwa bydgoskiego. Wyszukuje i opisuje obiekty, w których w przeszłosci mieściły się szpitale, poradnie i prywatne gabinety. Jest autorem „Kroniki Bydgoskiego Towarzystwa Lekarskiego” oraz monografii „Onkologia w Bydgoszczy”. Aktualnie Pan Mieczysław Boguszyński wydał swoją najnowszą książkę na temat szpitala w Szubinie. Obecnie pracuje nad książką o historii Szpitala Jurasza.
PIERWSZY DYREKTOR
Dr med. Edward Soboczyński, inicjator budowy i pierwszy dyrektor naszego Szpitala. Postać dziś już nieco zapomniana, może dlatego, że jego największa aktywność przypadała na odległe lata 1922-1939. Mimo, że nie był rodowitym bydgoszczaninem, z miastem naszym związał się prawie na cały okres życia zawodowego. Urodził się 22 czerwca 1890 roku w Jedlcu, powiat Pleszew. Gimnazjum ukończył w Ostrowie Wielkopolskim. Jako Polak, urodzony i mieszkający w zaborze pruskim, studia medyczne odbył na uniwersytetach niemieckich w Lipsku, Gryfii i Wrocławiu, gdzie w 1916 roku otrzymał dyplom lekarza. Specjalizował się w laryngologii. Zmobilizowany, brał udział w pierwszej wojnie światowej.
SIOSTRY SZARYTKI W NASZYM SZPITALU
Zwane też Wincentkami to przedstawicielki zgromadzenia Córek Miłosierdzia Św. Wincentego à Paulo. Zajmują się opieką nad chorymi i biednymi w ich domach oraz w szpitalach. Do Bydgoszczy przybyły z Domu Prowincjalnego w Chełmnie około 1880 r. Ówczesny proboszcz bydgoskiego kościoła farnego ksiądz Józef Turkowski szukał sposobu jak pomóc polskim rodzinom w zaborze pruskim, z których wiele żyło w ubóstwie. W 1870 r. nabył mały, parterowy dom przy obecnej ul św. Floriana i przekazał siostrom. Początkowo urządziły w nim niewielka szwalnię, by umożliwić naukę zawodu bezrobotnym dziewczętom. Siostry odwiedzały też rodziny i spotykały niedożywione dzieci. Najbardziej zaniedbane przyjmowały do utworzonej u siebie ochronki. Gdy okazało się, że przynoszone dzieci często chorują, podjęły starania by zorganizować niewielki szpitalik.
POWOJENNA SZKOŁA DLA PIELĘGNIAREK
W latach 1920–1939 pielęgnowaniem chorych w Szpitalu Miejskim zajmowały się głownie Siostry Miłosierdzia św. Wincentego a Paulo z Domu Prowincjonalnego w Chełmnie. Tak było zarówno w starym szpitalu przy ul. Gdańskiej 4 (obecnie Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego), jak i od 13 grudnia 1937 r. w nowym – przy ul. M. Curie- Skłodowskiej 9 (obecny Szpital Uniwersytecki). Ten ostatni, z braku środków, był do 1939 r. tylko częściowo uruchomionym (250 lóżek w skrzydle zachodnim). W czasie wojny, już w grudniu 1939, siostry zostały zwolnione i zastąpione przez świeckie pielęgniarki niemieckie. W styczniu 1945 r. wraz z wyzwoleniem wróciły. Zastały szpital zmieniony, teraz już z 320 lóżkami rozmieszczanymi także w pospiesznie wykańczanej części wschodniej. Sale szybko zapełniały się rannymi żołnierzami i chorymi cywilami. Trwała nadal wojna…
PAMIĘCI POLEGŁYCH
Budynek szpitala im. dr. A. Jurasza otwarty został w 1937 r. W historii bydgoskiego lecznictwa nasz Szpital zajmuje miejsce szczególne. Wzniesiony ze środków samorządu miejskiego miał służyć, jako ośrodek wielospecjalistyczny, mieszkańcom Bydgoszczy. Zbudowany z dużym rozmachem, gwarantującym dalszy rozwój, stał się po latach ważnym argumentem w walce o wyższą uczelnię medyczną. Tu powstawały nowoczesne kliniki i zakłady. Już w okresie międzywojennym pracowali znakomici specjaliści. 70 lat w historii to zapewne okres niezbyt długi. Ważne jednak co się w tym czasie działo. A w naszym Szpitalu rzeczywiście często się coś zmieniało. Niektóre z dokonań doczekały się książkowego zapisu kronikarskiego. Były i takie, które uwieczniono w sposób wyjątkowy – to, ofiarowane przez sponsorów, tablice pamiątkowe (oby nie zniknęły w czasie planowanej kolejnej rozbudowy). Jest wśród nich tablica szczególna. Znajduje się w holu głównym na parterze. Często koło niej przechodzimy, nie zwracając zbytniej uwagi, może dlatego, że dotyczy bardzo odległych już czasów wojny. A jest bardzo ważna, bo poświęcona bydgoskim lekarzom, pielęgniarkom i innym pracownikom medycznym – zaginionym, poległym, pomordowanym w latach drugiej wojny światowej. Kiedyś mieszkańcom naszego miasta służyli i pracowali z wielkim poświeceniem. Tablicę ufundował Miejski Komitet Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa.
PIONIERZY OTROPEDII
Przed wejściem do Kliniki Ortopedii znajduje się kolejna tablica, poświęcona pamięci prof. dr. Wiktora Degi, Ten wybitny polski uczony był w latach 1937–1939 pierwszym ordynatorem wówczas oddziału. Bydgoskie władze miejskie, otwierając w 1937 r. bardzo nowoczesny szpital, od początku zabiegały, aby był on jednostką wielospecjalistyczną. Tak obok istniejących już oddziałów chirurgicznego, położniczego, laryngologicznego i chorób wewnętrznych, powstały dwa całkiem nowe ortopedii i okulistyki. Zorganizowanie oddziału ortopedycznego zaproponowano doc. dr. Wiktorowi Dedze, znanemu już wówczas poznańskiemu specjaliście w dziedzinie ortopedii i rehabilitacji. Prof. Dega urodził się w Poznaniu 16 lutego 1896 r. Medycynę studiował w Berlinie, Warszawie i Poznaniu. Uczestniczył w powstaniu wielkopolskim i wojnie polsko – bolszewickiej. Po studiach pozostał w Poznaniu i pracował w Klinice Ortopedii u znakomitego uczonego prof. Wierzejewskiego. Habilitował się w 1933 r. Do Bydgoszczy przybył już jako docent na początku 1937 r.
POCZĄTKI BYDGOSKIEJ RADIOLOGII
Wśród tablic upamiętniających zasłużonych lekarzy szpitala, dwie znajdują się w Zakładzie Radiologii. Poświęcone są dr. med. Wiktorowi Sucharskiemu i prof. dr. Zdzisławowi Boroniowi. Obydwaj odegrali ważna rolę w rozwoju radiologii nie tylko w szpitalu lecz również w całym regionie kujawsko – pomorskim. Dr med. Wiktor Sucharski (1909 – 1979) urodził się w Cykowie koło Strzelna. W 1929 r. ukończył gimnazjum w Inowrocławiu. Studiował na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Poznańskiego. Po otrzymaniu dyplomu w 1935 r. odbył obowiązkową, roczną praktykę w Poznaniu. Potem specjalizował się w radiologii w Szpitalu Miejskim (obecnie Szpital im. dr. A. Jurasza) w Bydgoszczy u dr. Antoniego Tomickiego w latach 1937 – 1939. W marcu 1939 r., już jako specjalista, został kierownikiem Zakładu Rentgenowskiego bydgoskiej Ubezpieczalni Społecznej.